تهوع و استفراغ در بارداری، تجربه ای شایع و رایج در دوران بارداری می باشد اما درمقابل قابل کنترل و مدیریت می باشد.
تهوع و استفراغ، به ویژه در سه ماهه اول بارداری، جزو علائم بارداری در هفته اول نیز می باشد و برای بسیاری از مادران نوعی تجربه رایج محسوب می شود. این حالت که به "بیماری صبحگاهی" یا "تهوع صبحگاهی" معروف است، میتواند در هر ساعتی از روز رخ دهد و باعث ناراحتی و کاهش کیفیت زندگی و استراحت شود.
اگر زیاد استفراغ می کنید و در ادامه به دنبال راه های کنترل علائم و مشورت با ماما با تجربه در این زمینه نباشید؛ ممکن است با بی آبی بدن، ضعف قوای جسمی و... مواجه شوید.
علت دقیق این مشکل هنوز به طور کامل مشخص نیست، اما تغییرات هورمونی، افزایش حساسیت به بوها (مثل بوی غذا) و حساس تر شدن معده فرد در بارداری از جمله عوامل موثر می توانند باشند. افزایش سطح هورمون حاملگی (hCG) و استروژن، بروز تغییرات در جریان خون، افزایش حساسیت دستگاه گوارش(معده)، حساس تر شدن حس بویایی و داشتن اضطراب نیز میتوانند در بروز این علائم نقش داشته باشند.
* حالت تهوع: احساس ناخوشایندی در معده که ممکن است به استفراغ منجر شود.
* استفراغ: تخلیه محتویات معده، گاهی فرد هر چه می خورد را بالا میاورد.
* افزایش حساسیت به بوها: در این دوران مادر حساسیت شدید به برخی بوها دارد که میتواند باعث تشدید تهوع شود. مثلا فرد می گوید بوی غذا یا برنج بهم میخوره حالم بد میشه و یا در مواقعی مادر تا چند وقت ممکن است حتی نتواند غذا درست کند.
* خستگی: احساس خستگی و بیحالی
* کاهش اشتها: کاهش میل به غذا خوردن، در واقع هیچ چیزی از گلویش پایین نمی رود.
* افزایش بزاق دهان: تولید بیش از حد بزاق
بوهای قوی: بوی غذاهای خاص، عطرها، مواد شوینده و حتی برخی افراد میتواند باعث تشدید تهوع شود.
استرس و اضطراب: استرس و نگرانی میتواند علائم را بدتر کند.
کمبود آب بدن: کمبود آب میتواند باعث تشدید تهوع و استفراغ شود.
تغییرات هورمونی: نوسانات هورمونی در طول بارداری میتواند بر شدت علائم تاثیر بگذارد.
بهترین روش های درمانی برای تهوع صبحگاهی دوران بارداری توسط متخصص تعیین می گردد و باید مصرف هرگونه دارو یا انجام هر اقدامی با مشورت و تجویز پزشک انجام گردد. با این حال در ادامه به برخی از روش های موثر درمانی کاهش تهوع بارداری اشاره خواهیم کرد:
تغذیه مناسب: وعدههای کوچک و مکرر در طول روز، اجتناب از غذاهای چرب، طعم دار ادویه دار، اسیدی و گازدار و مصرف غذاهای سبک
نوشیدن مایعات فراوان (آب، آبمیوههای طبیعی، سوپهای سبک)
استراحت کافی: خواب کافی و استراحت در طول روز، عدم قرار گرفتن طولانی مدت در ماشین
اجتناب از فعالیتهای سنگین: مثل دویدن، بلند کردن اجسام سنگین
🟢 زنجبیل: مصرف زنجبیل به صورت چای یا مکمل میتواند به کاهش تهوع کمک کند.
🟢 ویتامین B6: مصرف مکمل ویتامین B6 با تجویز پزشک میتواند برای بهبود حالت تهوع مفید باشد. در عین حال نیز می تواند برای تقویت مادر و جنین مفید باشد.
🟢 آروماتراپی: گاهی اوقات نیز استفاده از اسانسهای طبیعی مانند لیمو، نعناع و بابونه میتواند به کاهش تهوع کمک کند. قبل از مصرف با متخصص مراقبت های بهداشتی خود صحبت کنید.
🟢 تمرینات آرامشبخش: تکنیکهای آرامشبخشی مانند تنفس عمیق، مدیتیشن و یوگا میتوانند به کاهش استرس و بهبود علائم کمک کنند.
🟢 اجتناب از محرکها: اجتناب از سیگار، کافئین و الکل روند شدت گرفتن علائم را تا حد موثری پایین میاورد.
تهوع بارداری در افراد مختلف متفاوت است. گاهی اوقات ممکن است که اصلا فرد تهوع نداشته باشد. اوج ویار و تهوع بارداری معمولا در هفته
اگرچه نمیتوان از تهوع و استفراغ در بارداری به طور کامل پیشگیری کرد، اما رعایت یک رژیم غذایی سالم، استراحت کافی و مدیریت استرس میتواند به کاهش شدت علائم کمک کند.
اگر تهوع و استفراغ شدید باشد و به درمانهای خانگی پاسخ ندهد، یا اگر همراه با علائم دیگری مانند تب، درد شکم، کاهش وزن یا خونریزی واژینال باشد، باید حتما به پزشک مراجعه کنید.
همچنین اگر موارد زیر را تجربه می کنید حتما نزد پزشک بروید.
* درد شدید شکم: هر زمان از شبانه روز که در دوران حاملگی خود دچار درد شدید شکمی شدید؛ فورا به پزشک مراجعه نمایید.
* تب: تب جزو علائم هشدار دهنده است که باید به سرعت بررسی و رفع شود.
* استفراغ شدید: در پی استفراغ شدید بدن با مشکل کم آبی شدید و کاهش املاح مفید می شود.
* خونریزی: خونریزی از موارد نادر است اما به محض وقوع این مورد فورا به پزشک یا مرکز فوریت های پزشکی مراجعه کنید.
* کاهش وزن شدید: به دلیل ناتوانی در حفظ غذا که این عامل خود برای سلامتی مادر و جنین خطرساز است.
* کم آبی بدن: علائمی مانند خشکی دهان، تشنگی شدید، سرگیجه و کاهش ادرار را به همراه دارد.
* بروز تغییرات در ضربان قلب و فشار خون: ناشی از کم آبی و از دست دادن الکترولیتها
* کاهش سطح برخی ویتامینها و مواد معدنی: به دلیل تغذیه نامناسب و یا استفراغ های مکرر
* ضعف عضلانی، خستگی مفرط و سرگیجه
بروز تهوع صبحگاهی و حتی استفراغ مخصوصا در ماه های اول، در بین خانم های باردار شایع می باشد. این علائم قابل کنترل بوده، معمولا مشکل حادی ایجاد نمیکنند و پس از گذر زمان رفع می شوند. اما اگر حالت تهوع و استفراغ شدت یافت یا با نشانه های هشداردهنده دیگر مثل تب و درد شکمی همراه شد، فورا به پزشک مراجعه کنید.
بله. بهتر است در این دوران به مدت طولانی در ماشین نباشید تا تهوع شما تشدید نشود.
بله. درصورت تجویز و صلاحدید پزشک استفاده از این ویتامین می تواند کمک کننده باشد.
بله نوشیدن آب در طول روز می تواند موثر شود.
خیر. برای مصرف هر نوع قرص و دارویی باید پزشک آن را برای مادر تجویز کنید، بنابراین از مصرف هرگونه دارو حتی مکمل بدون تجویز پزشک اجتناب کنید.